1. Những nguyên nhân gây ra hẹp hậu môn

     – Các tổn thương ở hậu môn trực tràng hoặc tổn thương xung quanh hậu môn trực tràng.

     – Tiểu phẫu cắt trĩ bằng các biện pháp truyền thống cũng có thể gây ra biến chứng hẹp hậu môn. Ngoài ra cắt đại trực tràng- hậu môn, cắt đốt hay cắt tại chỗ các u hậu môn trực cũng có thể gâu hẹp hậu môn khi các thao tác không được thực hiện chuẩn xác.

     – Quan hệ tình dục qua đường hậu môn có thể dẫn đến các vết rách, trầy ở niêm mạc hậu môn trực tràng, tổn thương có thể lan tỏa ra vùng hậu môn trực tràng và gây hẹp hậu môn.

     – Nhiễm trùng, ổ loét ở vùng hậu môn, thương tổn ở da hậu môn được điều trị khỏi, sau khi lành sẽ làm cho da dính nhau hình thành sẹo làm cho hậu môn bị hẹp.

     – Việc lây nhiễm các tác nhân lây truyền qua đường tình dục như nhiễm Chlamydia, khuẩn lậu… thường gây ra các thương tổn nặng, gây ra xơ hóa và dẫn đến hẹp hậu.

     – Ngoài ra nguyên nhân dẫn đến hẹp hậu môn cũng có thể là do dị tật bẩm sinh, thiếu máu cục bộ, viêm nhiễm…

2. Phân loại

     Dựa vào cấu trúc và hình dạng chỗ hẹp, phân chia 3 loại thương tổn:

     Hẹp kiểu màng ngăn

     Chỗ hẹp là một màng mỏng. Màng có hình lưỡi liềm, khi không chiếm hết khẩu kính của hậu môn. Thường thấy trong các bệnh nhiễm trùng của hậu môn trực tràng như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn, viêm do amip.

     Hẹp hình vòng

     Hẹp hình vòng là khi đoạn hẹp ngắn hơn 2 cm. Thường xảy ra sau chấn thương hay sau mổ vùng hậu môn trực tràng.

     Hẹp hình ống

     Hẹp hình ppngs là đoạn hẹp dài hơn 2 cm. Thường do chiếu xạ vùng chậu và bệnh lý viêm hạch bạch huyết hoa liễu.

3. Triệu chứng của hẹp hậu môn

     – Hẹp hậu môn thường có biểu hiện bệnh táo bón kéo dài.

     – Trước đại tiện thường đau quặn bụng, khi đại tiện phải rặn nhiều và vùng hậu môn thường có cảm giác đau tức.

     – Hẹp hậu môn có thể gây ra tình trạng chảy máu khi đại tiện.

     – Đại tiện ra phân nhỏ và dẹt.

     – Tình trạng hẹp nặng có thể gây nứt hậu môn.

     – Hẹp hậu môn kèm theo sa niêm mạc sẽ gây ra tình trạng chảy dịch, hậu môn ẩm ướt.

     Việc chẩn đoán hẹp hậu môn chính xác cần nắm rõ các triệu chứng về tiết niệu, sinh dục, sốt, sút cân, tiết dịch ở hậu môn, tiền sử chiếu xạ, chấn thương hậu môn, sinh hoạt tình dục qua đường hậu môn.

4. Điều trị

     Bác sĩ có thể đưa ra phương pháp điều trị hẹp hậu môn hiệu quả khi nắm rõ được các thông tin như vị trí hẹp, mức độ thương tổn, nguyên nhân gây hẹp. Các hướng điều trị bệnh hẹp hậu môn bao gồm:

     – Bệnh lành tính: Điều trị nội khó và xử lý tại chỗ.

     – Bệnh ác tính: Có thể được chỉ định các biện pháp phẫu thuật cắt bỏ.

     – Người bệnh hẹp do xơ teo ống hậu môn thì nhất định phải làm phẫu thuật.

     Trong quá trình điều trị hẹp hậu môn cần chú ý đến việc hỗ trợ chăm sóc bằng chế độ ăn nhuận tràng, dùng thuốc nhuận tràng hợp lý theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

5. Chế độ sinh hoạt

     – Chế độ ăn nhuận tràng.

     – Dùng thuốc làm tăng khối lượng phân.

     – Bơm dầu nhờn vào trực tràng.

     – Thụt tháo phân.

6. Lưu ý

     Nong hậu môn bằng tay: Thường được sử dụng cho những hẹp hậu môn ở thấp. Là một hình thức cắt cơ thắt. Nhưng vị trí cắt ở đây không chủ động. Kết quả thất thường, hay bị hẹp lại.

     Nong bằng dụng cụ: Được chỉ định cho những trường hợp hẹp ở cao. Dùng que nong bằng kim loại Hegar, que nong bằng cao su, nong ống soi. Phải nong trong thời gian dài, nhiều tháng. Trong thời gian nông, tăng dần kích thước dụng cụ nong, từ nhỏ đến lớn, để chỗ hẹp dãn ra từ từ. Thủ thuật nong được sử dụng nhiều cho các trường hợp hẹp sau điều trị bệnh trĩ bằng đắp thuốc tại chỗ hay bằng phẫu thuật, nhất là những trường hợp trĩ vòng.