I. Nguyên nhân

            Một đợt không khí lạnh tràn về kết hợp với một tư thế nằm không thuận lợi ban đêm có thể gây cứng cổ sáng hôm sau. Người bị cứng cổ không tự đi được và rất sợ những cơn ho, hắt hơi. Có người đau ê ẩm vùng gáy hoặc cả mảng đầu sau, rồi lan sang mảng đầu bên phải.

            Một số khác đau liên tục, không quay đầu sang trái hay sang phải được mà phải xoay cả người… Những công việc luôn đòi hỏi cúi nhiều, ngửa nhiều, mang vác nặng trên đầu hay ngồi trước màn hình vi tính quá lâu cũng sẽ làm sai lệch cấu trúc bình thường của cổ, dẫn tới biến đổi mô xương, dây chằng, cơ và dễ dẫn đến thoái hóa các mô cột sống hoặc hình thành các gai xương đốt sống.

II. Các biểu hiện bệnh:

            – Đau nhức mỏi từ bả vai lan xuống cánh tay hoặc như có kim châm tê tê suốt dọc phía trong cánh tay, khiến người bệnh khó khăn khi nâng tay lên hoặc hạ xuống. Nếu trầm trọng, thoái hóa đốt sống cổ có thể gây biến chứng phức tạp hơn như cảm giác khó nuốt, thấy vướng ở cổ, choáng váng…

            – Bệnh biểu hiện dưới dạng thoái hóa đĩa đệm, thoái hóa đốt sống (cảm giác gai xương)… làm biến dạng cột sống cổ, mất đường cong sinh lý cột sống cổ, khớp đốt sống cổ cứng lại, hạn chế vận động. Những bệnh thường gặp ở đốt sống như viêm cột sống dính khớp, các bệnh về khớp đặc biệt là bệnh viêm khớp, làm cho đốt sống cổ thoái hóa nặng, hình thành nên các gai xương. Khi vận động đầu cổ, gai xương này kích thích, chèn ép vào rễ thần kinh gây đau.

            – Bệnh có thể diễn ra ở đĩa đệm. Đĩa đệm bị thoái hóa, lồi ra bên ngoài vị trí ban đầu hoặc thoái vị về một phía chèn ép vào rễ thần kinh gây đau và hạn chế vận động, đặc biệt trong các tư thế cúi, ngửa.

III. Một số cách điều trị và dự phòng bệnh:

            – Dùng các thuốc chống viêm, giảm đau như alaphan, viatril-s nhằm làm tăng tái tạo sụn khớp, hạn chế quá trình thoái hóa.

            – Nếu ở mức độ nhẹ, cần nghỉ ngơi, thư giãn kết hợp liệu pháp xoa bóp, bấm huyệt, châm cứu hay tập luyện đốt sống cổ nhẹ nhàng, đúng phương pháp.

            – Đeo đai một thời gian ngắn để hạn chế chuyển động và giữ tư thế sinh lý đầu cổ.

            – Khi có bệnh rễ thần kinh do lồi, thoát vị đĩa đệm, ngoài việc dùng các biện pháp lý liệu phục hồi chức năng, người bệnh cần được kéo giãn đốt sống cổ và thư giãn, tránh các tư thế đầu cổ sai lệch hoặc tăng trọng tải vùng đầu cổ.

Dự phòng bệnh:

            – Thay đổi tư thế làm việc sai lệch như ngồi làm việc trước bàn vi tính kéo dài.

            – Không nên có động tác vặn bẻ cổ đột ngột khi thấy mỏi, bởi tất cả những động tác này sẽ làm tăng thoái hóa đốt sống cổ.

            – Không nên đội nặng trên đầu.

            – Cần luyện tập thể dục nhẹ nhàng và xoa bóp theo chỉ dẫn của bác sĩ.

IV. Hỏi đáp

Câu hỏi: Mẹ em bị thoái hóa đốt sống cổ, có nên mua máy cân bằng ion về tập không ạ?

            Thoái hóa cột sống cổ hay gặp ở tuổi trên 40, thường ở người làm việc lâu với tư thế thường xuyên cúi đầu, cử động nhiều vùng đầu cổ… Biểu hiện đau mỏi kéo dài từ gáy cổ, đau lan lên đầu, có thể đau đầu ở vùng chẩm, đau từ gáy lan xuống bả vai, cánh tay ở một bên hay ở cả hai bên. Về lâu dài có thể tê dọc 2 cánh tay.

            Điều trị cần uống thuốc giảm đau kháng viêm kết hợp nghỉ ngơi, thư giãn, bấm huyệt, châm cứu, tập đốt sống cổ nhẹ nhàng, đúng phương pháp. Đeo đai cổ để hạn chế chuyển động và giữ tư thế sinh lý đầu cổ.

            Khi có lồi hay thoát vị đĩa đệm, người bệnh còn được kéo giãn đốt sống cổ và thư giãn, tránh các tư thế đầu cổ sai lệch hoặc tăng trọng tải vùng đầu cổ.

            Máy cân bằng ion mà em nói đến có tác dụng cân bằng hoạt động điện tế bào, tạo ra dòng ion âm giúp cơ thể cân bằng trao đổi chất, điều trị một số rối loạn ion trong cơ thể. Tuy nhiên, cơ chế tác động của loại máy này vẫn chưa rõ ràng, cần nghiên cứu kỹ hơn. Trên thị trường có nhiều máy chỉ đang được sử dụng thử nghiệm, chưa được cấp  giấy phép lưu hành. Hơn nữa lại giá thành lại cao nữa.

            Do đó, tốt nhất mẹ em nên khám đúng chuyên khoa chấn thương chỉnh hình để được chỉ định dùng thuốc và hướng dẫn luyện tập. Ngoài ra, bác nên ăn nhiều hải sản tôm cua cá, uống sữa giàu canxi…

Câu hỏi: Đối tượng dễ bị thoái hóa đốt sống cổ?

            Sự lão hóa của cơ thể theo độ tuổi hay tính chất công việc với nhiều động tác ảnh hưởng đến vùng cổ,… là những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới THĐS.

            Thoái hóa đốt sống cổ (THĐSC) thường gặp ở những người có công việc sử dụng nhiều động tác ở vùng đầu, cổ, đòi hỏi cúi, ngửa nhiều (thợ cắt tóc, thợ sơn trần, diễn viên xiếc, bác sĩ nha khoa…), mang vác nặng (thợ bốc vác,…). Bên cạnh đó, bệnh cũng là hệ quả tất yếu do sự lão hóa tự nhiên của cơ thể nên hay gặp ở người cao tuổi. Mặt khác, những người làm công việc văn phòng, thường xuyên ngồi trước màn hình máy tính ở một tư thế trong thời gian dài cũng có thể dẫn tới THĐSC.

            Để nhận biết THĐSC trong giai đoạn đầu là rất khó vì bệnh không có biểu hiện rõ ràng. Giai đoạn này, người bệnh có cảm giác mỏi vùng cổ-vai rồi đau vùng cổ-gáy. Cơn đau tăng lên khi vận động, giảm lúc nghỉ ngơi, sau đó lan từ gáy tới tai, cổ, bả vai, cánh tay, gây sai lệch tư thế của cổ (vẹo cổ, sái cổ), nhức đầu, làm hạn chế vận động. Nguy hiểm hơn, những tổn thương do THĐSC khó phục hồi sẽ gây liệt, teo cơ, mất vận động.

            Trong điều trị THĐSC, tùy theo mức độ nặng của bệnh mà bác sĩ sẽ áp dụng phác đồ điều trị phù hợp như: vật lý trị liệu hay dùng thuốc. Trong trường hợp điều trị thông thường không còn tác dụng hoặc bệnh nhân bị teo cơ, có triệu chứng chèn ép tủy sống thì bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật.

Câu hỏi: Có thể chữa thoái hóa đốt sống cổ bằng bài tập không?

            Chữa thoái hóa đốt sống cổ bằng bài tập là phương pháp rất đơn giản hầu như ai cũng có thể thực hiện được. Với phương pháp này dù bạn có bị đau cột sống cổ hay không thì bài tập vẫn có tác dụng giúp xương khớp khu vực cổ khỏe mạnh hơn.

            Chữa thoái hóa đốt sống cổ bằng bài tập:

– Thực hiện các bài tập cho cơ cổ

            Đây thực sự là một phương pháp, một cách hữu hiệu giúp bạn phòng chống bệnh thoái hóa đốt sống vì nó đem lại hiệu quả lớn nhất. Bạn dùng tay ấn vào các khớp xương ở cổ và ngửa đầu ra đằng sau. Bạn nên nhớ dồn hết sức về phía sau và sử dụng 2 tay để chống lại lực đó. Bạn cố gắng duy trì tư thế đó khoảng 3 đến 5′, một bài tập như vậy thường kéo dài từ 30 đến 50′ và 2 lần trong 1 ngày.

– Tập các động tác xoay cổ

            Một phương pháp phòng chống khác đó là tập các bài tập lắc vòng đầu, cổ. Giống như bạn khởi động khi chơi một môn thể thao nào đó, bạn sẽ có động tác này, giúp bạn thư giãn và giảm sự mệt mỏi không chỉ cho xương khớp mà còn các dây thần kinh nữa. Tuy nhiên với những người đang mang bệnh thì phương pháp này có thể sẽ làm bệnh nặng thêm nếu nếu người đó có đốt sống lệch ra ngoài. Không ít người thích tập lắc vòng đầu và cổ để thư giãn phần cổ, cho rằng làm như vậy có thể phòng chống thoái hóa đốt sống cổ. Quay vòng đầu, cổ quá độ có khả năng làm nặng thêm bệnh thoái hóa đốt sống cổ, người già tốt nhất không nên tập lắc, quay cổ.

– Bên cạnh đó có thể kết hợp với một số cách điều trị sau:

          + Mát sa nhẹ nhàng vùng cổ là liệu pháp tốt để cải thiện căn bệnh này. Phương pháp mát xa này đã được Ấn Độ áp dụng từ thời xa xưa và có hiệu quả trong thời gian dài.

          + Chườm túi nước nóng ở vùng cổ, tốt nhất nên hỏi bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể, đúng cách theo mức độ nặng nhẹ của bệnh.

          + Nên sử dụng các cổ áo và gối nằm mềm để nâng đỡ cổ.

          + Sử dụng thuốc chống viêm như aspirin v.v… theo khuyến cáo của bác sĩ để cắt cơn đau nhất thời.

          + Thay đổi lối sống lành mạnh như tập thể dục, tránh hút thuốc và liệu pháp yoga có thể giúp cải thiện vấn đề này.

           Để việc điều trị có kết quả, bạn nên điều trị khi bệnh còn nhẹ và thực hiện theo chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu bạn không muốn thực hiện những biện pháp điều trị trên thì bạn có thể tìm hiểu về các phương pháp điều trị khác để có hiệu quả tốt nhất.