Bệnh viêm gan C – Viêm gan siêu vi C

1. Khái niệm:
           Bệnh viêm gan có nghĩa đơn giản là gan bị sưng do siêu vi, hóa chất độc hại, thuốc uống hoặc thuốc chích, hoặc những yếu tố khác. Những thể bệnh siêu vi viêm gan thường thấy gồm có: Viêm gan A (HAV), Viêm gan B (HBV), và Viêm gan C (HCV).
           Siêu vi viêm gan C (HCV) là một siêu vi truyền nhiễm qua máu HCV xâm nhập thẳng vào cơ thể qua máu; rồi tấn công tế bào gan và sinh sôi nẩy nở tại đây. HCV làm cho tế bào gan sưng lên và đồng thời giết các tế bào gan.

2. Nguyên nhân:
           Do siêu vi viêm gan C (HCV) gây nên , là một loaị virut có khuynh hướng xâm nhập tế bào gan, gây ra bệnh viêm gan.
           Bệnh viêm gan siêu vi C mới được phát hiện từ năm 1989, do đó xét nghiệm chẩn đoán bệnh chỉ có thể làm được trong những năm gần đây.

3. Triệu chứng:
           Nhiều người không có hoặc có một ít triệu chứng trong giai đoạn nhiễm HCV cấp tính. Phần lớn các người mang bệnh HCV kinh niên cũng không có triệu chứng nào và vẫn sống gần như bình thường. Tuy nhiên, những người khác có triệu chứng giống như bị cảm cúm nhẹ như buồn nôn, mệt mỏi, sốt, nhức đầu, ăn không ngon, đau vùng bụng, và nhức bắp thịt hay ở khớp.     
           Một số người lại có những triệu chứng như bị cảm cúm nặng, cũng như vàng da và mắt bị đục, nước tiểu đậm. Sau một thời gian (thường là nhiều năm hoặc vài chục năm), người có bệnh HCV kinh niên có thể có những triệu chứng liên quan đến hư gan. Viêm gan C kinh niên có thể liên quan đến nhiều triệu chứng khác.

4. Các thể nhiễm bệnh:
           Viêm gan C cấp tính: với các biểu hiện: đau ốm như bị cúm, sình bụng, buồn nôn, nôn mửa, mệt mỏi (nhẹ đến nặng), đau vùng bụng, ăn không ngon (biếng ăn), sốt, đổ mồ hôi vào đêm, tiêu chảy, vàng da, khó tiêu, nhức bắp thịt, khớp, nhức đầu
           Viêm gan C kinh niên: với các biểu hiện: mệt mỏi (nhẹ đến nặng), rối trí, tâm thần bất thường, ăn không ngon, buồn nôn, khó tiêu, nhức bắp thịt, khớp, đau vùng bụng, sốt, nhức đầu, trầm cảm.

5. Các xét nghiệm cần thiết:
           – Xét nghiệm máu tìm kháng thể  HCV
           – Xét nghiệm máu đo số lượng siêu vi
           – Xét nghiệm máu phân loại siêu vi
           – Xét nghiệm máu kiểm tra chức năng và sinh hóa của gan thông qua chỉ số ALT, AST, và Bilirubin
           – Siêu âm gan
           – Sinh thiết gan
Chỉ số anti-HCV: Xét nghiệm dùng để tầm soát tình trạng nhiễm siêu vi C là anti-HCV.
         – Đây là một loại kháng thể do cơ thể tạo ra để phản ứng lại với một vài thành phần cấu tạo của siêu vi. Khi anti-HCV dương tính thì không có nghĩa là cơ thể đã tạo được yếu tố bảo vệ chống lại bệnh này mà chỉ chứng tỏ rằng bệnh nhân đã hoặc đang bị nhiễm siêu vi C. Nói một cách khác, bệnh nhân không được ” miễn dịch ” với bệnh khi có anti-HCV dương tính. Cần lưu ý rằng trong một số trường hợp, lúc đầu anti-HCV âm tính nhưng sau 1-2 tháng thử lại thì thấy dương tính. Đó là do anti-HCV thường xuất hiện muộn sau khi bị nhiễm siêu vi C.
         – Muốn xác định chắc chắn sự hiện diện diện của siêu vi C, người ta có thể làm thêm xét nghiệm tìm HCV-RNA trong máu. Đây là một xét nghiệm khá đắt tiền vì vậy chỉ nên làm khi nào các bác sĩ chuyên khoa Gan thấy thật cần thiết như để quyết định điều trị hay theo dõi điều trị nhằm tránh lãng phí tiền bạc.
          – Bác sĩ có thể đề nghị làm sinh thiết gan cho bạn. Đây là phương pháp thực hiện bằng cách dùng kim nhỏ chích qua da, vào gan để lấy ra một ít tế bào gan và đem quan sát dưới kinh hiển vi. Xét nghiệm này cho phép các Bác sĩ xác định được mức độ hư hại của gan, chẩn đoán giai đoạn bệnh, quyết định và đánh giá hiệu qủa điều trị một cách chính xác nhất.

6. Biến chứng nguy cơ:
           HCV kinh niên có thể dẫn đến hư gan, mô sợi phát triển trong gan, tụ mỡ trong gan, xơ gan, và ung thư gan. Trong trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần phải được thay gan.

7. Cơ chế lây nhiễm:
           Viêm gan C lây lan bằng sự tiếp xúc trực tiếp qua máu. Ðường truyền bệnh bao gồm việc dùng chung bơm kim tiêm , các vật dụng ma túy như kim tiêm, đồ nấu ma túy, dây cầm máu, ống hút, ống píp, v.v… Kim dùng để xăm mình, xỏ da, và châm cứu cũng có thể truyền HCV.  Dùng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo, bàn chải đánh răng, hay dũa móng tay tuy ít nguy cơ nhưng vẫn có thể làm lây nhiễm bệnh.
           Cách lây nhiễm siêu vi viêm gan C: siêu vi viêm gan C lưu hành trong máu, do đó bệnh viêm gan C lây truyền chủ yếu qua đường máu. Những đường lây nhiễm siêu vi C chủ yếu:
           – Người nhận máu hoặc chế phẩm máu nhiễm siêu vi C: Mặc dù các biện pháp lựa chọn người cho máu đang được áp dụng, SVVG C vẫn có thể lọt lưới và được truyền sang người nhận.
           – Dùng chung kim tiêm nhiễm siêu vi C: Sử dụng chung kim tiêm ở những người nghiện ma túy làm gia tăng đáng kể lây nhiễm bệnh viêm gan C.
           – Nhân viên Y tế: Bất kỳ nhân viên Y tế nào (Bác sỹ, Nha sỹ, Y tá, Y công.) cũng có thể bị nhiễm SVVG C do tiếp xúc với bệnh phẩm chứa siêu vi trong qúa trình làm việc.
           – Ðường tình dục: Có nguy cơ lây nhiễm siêu vi C qua quan hệ tình dục nhưng hiếm hơn bệnh viêm gan B.
           – Mẹ truyền sang con: Người ta ghi nhận có sự lây truyền từ mẹ sang con, nhưng tỉ lệ thấp.
           – Nguyên nhân khác: xăm mình, xỏ lỗ tai với vật dụng không tẩy trùng tốt có thể lây truyền siêu vi C.
           – Không rõ đường lây nhiễm: chiếm 30-40% trường hợp

8. Điều trị:
           Việc điều trị và sử dụng thuốc phải tuyệt đối tuân thủ chỉ định của bác sỹ. Một số thuốc thường được dùng trong điều trị viêm gan C gồm có:
           – INTERFERON: dạng thuốc tiêm, tiêm dưới da sử dụng 1 tuần 3 lần liều lượng theo chỉ định của bác sỹ
           – RIBAVARIN: là một loại thuốc viên
           – ZADAXIN: Ðây là một loại thuốc mới đang được ứng dụng trong việc chữa trị bệnh viêm B và C. dạng thuốc tiêm, tiêm dưới da sử dụng 1 tuần 2 lần, liều lượng theo chỉ định của bác sỹ

9. Phòng bệnh:
           – Không dùng chung bơm kim tiêm, các dụng cụ chích ma túy hoặc bất cứ vật dụng cá nhân, dao cạo, bàn chải răng, đồ cắt hoặc dũa móng tay, hoặc bất cứ thứ gì có thể dính máu. Phải sát trùng đúng cách những dụng cụ dùng để xâm mình, châm cứu. Nên băng bó mọi vết cắt, vết thương. Mặc dù bệnh rất hiếm khi lây lan qua đường tình dục, tuy nhiên bạn có thể giảm nguy cơ nhiễm bệnh bằng cách áp dụng các phương pháp giao hợp tình dục an toàn, như dùng bao cao su và màng chắn.
Chế độ ăn
           Hạn chế uống rượu bia, bởi vì xơ gan dễ xảy ra hơn ở người viêm gan đồng thời nghiện rượu. Bệnh nhân viêm gan C có thể duy trì chế độ ăn lành mạnh bình thường. Khi đã có xơ gan, Bác sĩ khuyên nên áp dụng chế độ ăn giảm muối.
           Như đã nêu ở trên, siêu vi viêm gan C lây truyền qua đường máu. Nếu bạn bị đứt tay, hãy lau sạch máu bằng dung dịch sát trùng. Mặc dù nguy cơ lây nhiễm thấp, bạn vẫn nên áp dụng phương pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục.
Điều trị
           Bệnh viêm gan C mạn tính cần được điều trị càng sớm càng tốt nhằm:
           – Giảm thiểu hoặc loại trừ hoàn toàn tình trạng viêm gan, do đó ngăn ngừa diễn tiến sang xơ gan, ung thư gan.
           – Ðào thải hoặc giảm bớt lượng siêu vi C trong cơ thể, đặc biệt là ở gan.
           – Hiện tại chưa có vacxin phòng viêm gan C.

10. Chế độ dinh dưỡng:
           – Vì gan chuyển hóa và lọc độc tố trong các thức ăn đồ uống, nên cần thiết phải ăn uống một cách lành mạnh và cân bằng. Ăn ít chất béo và muối, nhiều tinh bột, và đầy đủ chất đạm.
           – Hạn chế uống rượu bia, không sử dụng thuốc lá, các chất kích thích. Khi sử dụng các loại thuốc điều trị nên hỏi ý kiến bác sỹ.

11. Các câu hỏi-đáp:
Hỏi : Viêm gan c có chữa khỏi được không?
           Các chuyên gia chỉ ra rằng chữa bệnh viêm gan c mạn tính đúng cách thì có thể chữa khỏi, chỉ cần bệnh nhân chữa trị kịp thời, nắm bắt đúng thời kỳ và sử dụng đúng phương pháp, thì khả năng chữa khỏi rất là lớn, còn làm thế nào để chữa khỏi thì cần căn cứ vào bệnh tình mà xác định.
           Các chuyên gia chỉ ra rằng điều trị viêm gan C chỉ đơn giản là loại bỏ các virus viêm gan C. Có nhiều cách điều trị kháng retrovirus, nhiều bệnh nhân lựa chọn sử dụng phương pháp truyền thống y học dân tộc , y học phương Tây hoặc tiêm interferon để điều trị viem gan C men gan cao, mặc dù những phương pháp trên có sự trợ giúp nhất định với bệnh nhân, nhưng có thể không hoàn toàn tiêu diệt hết các vi rút bệnh viem gan C man tinh và lạm dụng thuốc lâu dài có thể gây ra rất nhiều mức độ tác dụng phụ khác nhau, rất có thể sẽ làm cho tình trạng xấu thêm, khuyến cáo rằng không nên quá lạm dụng thuốc, bệnh nhân nên đi đến bệnh viện chuyên nghiệp để điều trị.
Hỏi: Kết quả xét nghiệm của tôi như sau: Anti HCV (3rd Gen) là NEG s/CO = 0.08 HP Test-lgG là NEG 6.05 U/mL HP Test-lgM là POS 49.8 Xin BS giải thích giúp tôi.
           Xét nghiệm Anti-HCV phát hiện sự hiện diện của kháng thể kháng virus viêm gan C, cho thấy tiếp xúc với virus viêm gan C. Thông thường, xét nghiệm được báo cáo kết quả là “dương tính” (positive hay POS), chứng tỏ có nhiễm virus viêm gan C hoặc “âm tính.” (negative hay NEG), chứng tỏ không nhiễm virut viêm gan C. Trường hợp của bác xét nghiệm anti HCV là Neg hay âm tính, tức không nhiễm virut viêm gan C.
           Xét nghiệm HP IgM và IgG là xét nghiệm tìm kháng thể HP ở trong máu, trường hợp của bác có kết quả IgM Pos, tức dương tính với vi khuẩn HP, chứng tỏ hiện tại bác đang nhiễm virus HP. Bác cần đến bệnh viện để được nội soi dạ dày và kê đơn thuốc kháng sinh diệt vi khuẩn HP trong dạ dày