Tàn nhang là những đốm nhỏ, bằng phẳng trên da, có màu nâu đen. Tàn nhang có thể xuất hiện ở khắp nơi trên cơ thể nhưng thường tập trung chủ yếu ở vùng da mặt. Tuy không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng tàn nhang lại có tác động không nhỏ đến thẩm mỹ cũng như tâm lý của người bị bệnh. Để lựa chọn cho mình phương pháp điều trị tàn nhang hiệu quả nhất trước tiên bạn phải xác định được nguyên nhân chính xác dẫn đến tàn nhang.
– Nguyên nhân cơ bản dẫn đến tàn nhang đó là do một số tế bào đặc biệt trong da sản sinh quá nhiều melanin (một loại sắc tố có màu sẫm). Sắc tố này tích tụ nhiều tại một nơi trên cơ thể sẽ dần hình thành nên tàn nhang.
– Do ánh nắng mặt trời: Các tia UV trong ánh nắng mặt trời là một trong những nguyên nhân gây ra tàn nhang và khiến cho tàn nhang trở nên dày hơn và sậm màu hơn
Đặc biệt là trong khoảng thời gian từ 10h sáng đến 2h chiều, các tia UV có cường độ mạnh nhất và độc hại nhất, chính vì vậy bạn nên hạn chế ra ngoài vào khoảng thời gian này. Nếu bắt buộc phải ra ngoài thì bạn nên sử dụng kem chống nắng cùng với các thiết bị chống nắng như áo chống nắng, kính, khẩu trang,… để bảo vệ làn da.
– Do di truyền:Tàn nhang là một loại bệnh có tính chất di truyền. Chính vì vậy, nếu gia đình hay họ hàng bạn có người bị tàn nhang thì nguy cơ bị tàn nhang của bạn từ nhỏ là khá cao.
– Do lão hóa: Khi bước vào tuổi trung niên, làn da bắt đầu có những dấu hiệu của sự lão hóa, sự đàn hồi của da kém dần, các tế bào da không chứa đủ nước và chất dầu nên rất dễ dẫn đến tình trạng tàn nhang.
– Do sự thay đổi của hooc – môn: Những thay đổi bất thường của hooc môn cũng có thể là nguyên nhân gây ra tàn nhang. Bởi vì khi đó lượng estrogen kích thích quá mức các tế bào sản sinh ra các sắc tố melanin, từ đó chúng tập trung tại một nơi và hình thành tàn nhang, đặc biệt là khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tàn nhang sẽ ngày càng phát triển.
– Do sử dụng sai mỹ phẩm: Khi bạn sử dụng sai mỹ phẩm hoặc quá lạm dụng các loại mỹ phẩm có chất tẩy trắng nhanh trong một thời gian dài sẽ khiến cho các tế bào da bị tổn thương, yếu và mỏng dần. Khi đó làn da bạn sẽ rất dễ bị bắt nắng và bị phá hủy dưới tác động của ánh nắng mặt trời. Và việc hình thành tàn nhang là điều khó tránh khỏi.
– Chấm tàn nhang: Những đốm phẳng màu đỏ hay nâu nhạt, xuất hiện trong những tháng hè nhiều ánh nắng và biến mất hay phai nhạt trong mùa đông. Tàn nhang này thường thấy ở những người có nước da sáng và trong một vài gia đình, chúng có tính di truyền. Che chắn trong thời gian tiếp xúc với ánh nắng mặt trời để ngừa sự xuất hiện những tàn nhang dạng chấm.
– Nốt ruồi son: Trẻ em có thể xuất hiện một đốm nâu sậm, nâu hay đen có khuynh hướng tối hơn chấm tàn nhang và không mất hay phai màu trong mùa đông. Đốm dạng này được xem như là nốt ruồi đơn thuần. Tính di truyền của nốt ruồi hiếm và chúng thường xuất hiện từng nốt đơn độc. Tàn nhang có khuynh hướng xuất hiện bất kỳ lúc nào, nó không là dấu hiệu của tuổi già. Thỉnh thoảng, những nốt ruồi son ở người già trở thành màu nâu, tổn thương vảy khô gọi là dày sừng bã đậu. Dày sừng bã đậu trông giống như sáp, có thể xảy ra cùng vị trí tàn nhang nhưng nguyên nhân không phải là ánh sáng mặt trời, chúng có thể xuất hiện ở những vùng được che phủ.
* Dễ nhầm với một số bệnh nguy hiểm
Tàn nhang thực sự không ảnh hưởng sức khỏe nhưng chúng dễ bị nhầm lẫn với những bệnh nặng hơn gồm:
– Nốt ruồi son ác tính: Đây là bệnh hiếm xảy ra, thường ở trên mặt người già có tiền sử tiếp xúc với ánh nắng nhiều. Sau nhiều năm, nếu không điều trị bệnh này có thể diễn tiến thành ung thư ác tính.
– Melanom: Một dạng ung thư da rất nguy hiểm có thể xuất hiện ở những người trẻ và có hay không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Khoảng 40% – 50% melanom phát triển từ nốt ruồi. Tuy nhiên, so với tàn nhang thì melanom có khuynh hướng lớn hơn, đen hơn và không có hình dạng màu sắc nhất định như một tàn nhang bình thường.
– Ung thư tế bào đáy:Là ung thư da thường gặp nhất. Nó thường đỏ hay óng ánh, nhưng thỉnh thoảng nó trở nên nâu làm nhầm lẫn với tàn nhang.
Các bác sĩ khuyến cáo bất kỳ người nào có một hay nhiều đốm sắc tố mà không chắc chắn là tàn nhang thì nên đến bác sĩ chuyên khoa da liễu để khám bệnh.
Tàn nhang có chiều hướng tiến triển cùng với ung thư da nhạy cảm với ánh nắng. Đây cũng là dấu hiệu báo động cho những người có làn da dễ bị tổn thương do ánh nắng và ung thư da.
Có thể sử dụng các hóa chất làm nhạt màu tàn nhang (như sử dụng ôxy già, thủy ngân), phương pháp này tự làm ở nhà cũng được; một số trường hợp có thể dùng phương pháp laser; trong tàn nhang mọc nhiều và sậm màu, việc điều trị cần đến một số thuốc, mỹ phẩm… cần phải có sự chỉ định hướng dẫn, rõ ràng của bác sĩ chuyên khoa. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị tàn nhang bằng hóa chất như bôi dung dịch chỉ có thể làm nhạt bớt màu, chứ không thể ngăn chặn sự xuất hiện các nốt tàn nhang mới. Phương pháp đốt điện, dùng tia laser hoặc đốt lạnh bằng ni-tơ lỏng có thể xóa các nốt tàn nhang, nhưng nếu làm không cẩn thận sẽ rất dễ để lại trên da những vết sẹo thâm hoặc sẹo giảm sắc tố, làm giảm thẩm mỹ.
Chính vì thế việc phòng ngừa luôn tốt hơn là để tàn nhang xuất hiện rồi sau đó điều trị. Những người có yếu tố di truyền bị tàn nhang – nên che chắn bất cứ khi nào thích hợp và hạn chế tiếp xúc tối thiểu với ánh nắng mặt trời. Việc làm này giúp ngăn chặn phát sinh tàn nhang và quan trọng hơn nữa là giảm nguy cơ ung thư da.
Cần tránh nắng bằng cách đội nón mũ rộng vành, đi găng tay, dùng kem chống nắng có chỉ số SPF lớn hơn 15 (bôi vào vùng da hở trước khi ra nắng 20 – 30 phút), tránh làm việc ngoài trời từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều. Ngoài ra, có thể dùng kem làm trắng da chứa hydro quinone 2% hoặc vitamin A vào các buổi tối trước khi đi ngủ.
Một số liệu pháp trị tàn nhang bằng thức ăn thiên nhiên, an toàn mà hiệu quả.
5.1 Nước chanh và đường phèn
Vắt chanh lấy nước, cho thêm lượng đường phèn và nước sôi thích hợp hòa tan rồi uống. Nước chanh giàu vitamin C, trong 100gr nước chanh có 50mg vitamin C. Ngoài ra nước chanh đường phèn còn giàu canxi, photpho, sắt và vitamin nhóm B. Thường xuyên uống nước chanh, không chỉ khiến làn da trắng mịn, phòng lão hoá mạch máu dưới da, tiêu từ sắc tố trên da mặt, còn có tác dụng phòng sơ cứng động mạch rất hữu hiệu.
5.2 Nước cà chua
Mỗi ngày uống một cốc nước cà chua hoặc thường xuyên ăn cà chua, có tác dụng phòng trị tàn nhang tương đối tốt. Vì trong cà chua chứa hàm lượng vitamin C cao, có thể ức chế hoạt tính axit putiric trong da, tác dụng hữu hiệu trong việc giảm hình thành sắc tố đen, từ đó khiến da trắng mịn, vết tàn nhang giảm dần.
5.3 Cháo dưa leo
100gr gạo, 300gr dưa leo tươi non, 2gr muối tinh, 10gr gừng. Lấy dưa leo rửa sạch, bỏ vỏ, bỏ ruột thái thành miếng mỏng. Gạo vo sạch, gừng rửa sạch giã nát. Cho vào nồi khoảng 1 lít nước, đun to lửa, sôi thì cho gạo, gừng, sôi lại rồi vặn nhỏ lửa đun đến khi gạo nhừ, cho dưa leo vào đun tiếp, cho thêm muối tinh vào là được. Ngày ăn 2 lần, có tác dụng nhuận da, khử tàn nhang, giảm béo. Thường xuyên ăn cháo leo chuột có thể trị tàn nhang tăng độ trắng cho da.
5.4 Canh mộc nhĩ đen và táo đỏ
30gr mộc nhĩ đen, 20 quả táo đỏ. Mộc nhĩ đen rửa sạch, táo đỏ bỏ hạt, thêm lượng nước thích hợp vào đun khoảng nửa tiếng. Mỗi ngày sáng uống 1 lần. Thường xuyên uống có thể phòng trị vết tàn nhang, khiến da khoẻ mạnh.
5.5 Nước cà rốt
Lấy cà rốt tươi ép nước, lấy khoảng 10 – 30ml, mỗi ngày sáng tối sau khi rửa mặt sạch, lấy nước ép đó xoa lên mặt, dùng tay mát xa nhẹ nhàng. Ngoài ra mỗi ngày uống một ly nước cà rốt cũng có tác dụng khử tàn nhang rất hữu hiệu. Vì cà rốt giàu vitamin A, có tác dụng nhuận da, làm da khoẻ mạnh, phòng trị da thô ráp, tàn nhang.
5.6 Hoa bồ công anh
Lấy hoa bồ công anh cho vào ấm hãm như trà, đợi nguội chắt ra, lấy nước đó rửa mặt sáng, tối, có thể làm sạch da, trị tàn nhang, viêm da.
5.7 Quả cà tím
Trong họ nhà cà, cà tím cũng được biết đến là một trong các cách chữa tàn nhang hiệu quả. Bạn lấy một quả cà tím rồi cắt lát thành từng miếng mỏng, sau đó đắp lên vùng bị nám tán nhang và nhẹ nhàng massage theo hình tròn khoảng 15 – 20 phút. Kiên trì áp dụng phương pháp này bạn sẽ đẩy lùi được các vết tàn nhang khó chịu và lấy lại một làn da trắng sáng như mong muốn.
5.8 Trị tàn nhang với trái cam (phù hợp với tàn nhang sau sinh)
Vỏ cam
Bạn lấy vỏ cam tươi, rửa sạch rồi chích nhiều lỗ nhỏ trên vỏ hoặc dùng dao cứa nhẹ lên vỏ cam; sau đó ngâm vỏ cam vào nước ấm, để qua đêm. Sáng hôm sau, bạn dùng nước này để rửa mặt và để da khô tự nhiên.
Nước cam ép và sữa chua
Trộn đều 1/4 hộp sữa chua không đường với 2 thìa nước cam ép. Sữa chua giúp lấy đi lớp tế bào chết một cách tự nhiên, giúp da sáng mịn màng, kết hợp với lượng vitamin C có trong cam sẽ làm vết thâm của tàn nhang nhanh biến mất.
Đây là loại mặt nạ rất tốt cho da sau thời kỳ cháy nắng hoặc bị tàn nhang. Các bạn nên thoa lên mặt 15 phút và rửa lại với nước lạnh để có kết quả tốt.
Nước ép chanh và cam
Chọn ra một quả chanh vàng, một quả cam và một quả chanh lá cam. Vắt lấy nước trong một chiếc tô, sau đó lấy muỗng nhỏ sữa chua vào để được một hỗn hợp dẻo, rồi thoa lên mặt. Sau khi đã rửa mặt sạch, bạn nên tiếp tục thoa kem dưỡng ẩm để tránh tình trạng khô da.
Câu hỏi: Chế độ chăm sóc, dinh dưỡng sau khi chữa tàn nhang như thế nào?
Trả lời:
Đối với điều trị bằng laser, các đốm tàn nhang sẽ có hiện tượng ửng đỏ trong vài ngày đầu. Sau 3-5 ngày các đốm tàn nhang này sẽ tự bong ra.
Thường sau khi điều trị tàn nhang có thể kết hợp với bôi kem trị vết thâm sau mụn tái tạo da trong 3 ngày đầu để thúc đẩy quá trình bong vảy và làm đầy da.
Sau điều trị lưu ý không ăn một số loại thực ăn như: Rau muống, trứng, các loại thức ăn làm từ đồ nếp và café. Để tránh hình thành sẹo và vết thâm.
Nguyên Cố vấn cao cấp Trung tâm Ung bướu – Tế bào gốc, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec
Nguyên Chủ nhiệm Khoa Huyết học – Ung thư, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bác sĩ Đoàn Thị Hồng Hoa
Nguyên là Phó Trưởng khoa Tai – Tai Thần kinh – Bệnh viện Tai mũi họng Trung ương.
Hiện nay Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đoàn Thị Hồng Hoa có lịch thăm khám và điều trị tại Bệnh Viện Đa khoa An Việt
Bác sĩ Chuyên khoa Ung bướu – Nội tiết
Chuyên gia đầu ngành về phẫu thuật tuyến giáp ở Việt Nam
Chủ tịch CLB người bệnh ung thư tuyến giáp và các bệnh lý tuyến giáp
| Giá khám chưa bao gồm chi phí siêu âm, xét nghiệm | 500.000đ |
| Giá khám chưa bao gồm chi phí siêu âm, xét nghiệm | 250.000đ |
| Giá khám chưa bao gồm chi phí siêu âm, xét nghiệm | 300.000đ |
