Thoát vị khe hoành

1. Định nghĩa

Là loại thoát vị hay gặp nhất trong các thoát vị cơ hoành. Tạng thoát vị (thường có dạ dày) chui qua khe cơ hoành cạnh thực quản lên lồng ngực.

2. Phân loại

Có thể chia ra 2 loại thoát vị khe hoành:

          −          Thoát vị cạnh thực quản: Chiếm khoảng 90% các Thoát vị khe hoành. Trong loại thoát vị này, cả tâm vị và dạ dày cùng trượt dọc theo thực quản lên lồng ngực qua khe cơ hoành cạnh thực quản. Cổ thoát vị ít khi chít hẹp gây nghẹt các tạng thoát vị.

          −          Thoát vị cạnh thực quản: Hiếm gặp.Trong loại thoát vị này, tâm vị dạ dày vẫn nằm cố định ở vị trí bình thường, chỉ có một phần dạ dày (thường là phình vị lớn) nằm trong túi phúc mạc và trượt lên lồng ngực dọc theo thực quản. Khi thoát vị lớn, có thể gặp cả Đại tràng,Tiểu tràng, Lách…Cổ thoát vị thường hẹp nên các quai ruột dễ bị nghẹt.

3. Triệu chứng

Các triệu chứng tiêu hoá:

Bệnh nhân có cảm giác bỏng rát vùng thượng vị, lan dọc lên sau xương ức và nền cổ, nhất là khi nằm ngửa hoặc cúi gập người ra trước (do dạ dày bị thoát vị làm mất tác dụng nếp van ở tâm vị, gây tình trạng trào ngược dạ dày thực quản). Kèm theo có thể có cảm giác khó nuốt, ợ hơi, nôn…hoặc các triệu chứng tắc ruột do bị nghẹt các quai ruột ở cổ túi thoát vị.

Các triệu chứng hô hấp và tim mạch:

Nếu thoát vị lớn thì có thể chèn ép trung thất, gây cảm giác khó thở, hồi hộp, đánh trống ngực, nhịp tim nhanh, nhất là sau khi ăn. Có thể nghe thấy tiếng óc ách và nhu động ruột trong lồng ngực.

X.quang: Chụp dạ dày có uống thuốc cản quang và tư thế đầu thấp thấy tâm và phình vị dạ dày nằm trên cơ hoành, trong lồng ngực. Có thể chụp bơm hơi ổ bụng dể chụp xác định giới hạn của cơ hoành và khối thoát vị.

4. Điều trị

Điều trị nội khoa:

Chủ yếu là điều trị triệu chứng, cho các thuốc giảm kích thích niêm mạc dạ dày, thực quản, các thuốc chống viêm, an thần…

Điều trị ngoại khoa:

Là phương pháp điều trị cơ bản. Có thể mổ đường bụng hoặc đường ngực (khi có thoát vị lớn thì nên đi đường ngực qua liên sườn VIII để xử trí thuận tiện hơn): Tiến hành đưa các tạng thoát vị về ổ bụng và tạo hình lại lỗ thoát vị.