I. Nguyên nhân

            Hiện nay, vẫn chưa rõ nguyên nhân gây bệnh VKDTTN. Thường khởi phát lâm sàng sau một nhiễm trùng cấp hoặc sau một chấn thương thực thể ở khớp. Có hai giả thuyết:

            – Bệnh do nhiễm Mycoplasma: Chưa được công nhận mặc dù đã tìm thấy Mycoplasma trong máu một số bệnh nhi.

            – Bệnh do phản ứng quá mẫn hoặc phản ứng tự miễn dịch đối với một tác nhân gây bệnh không rõ. Thuyết này được nhiều người chấp nhận vì nhờ những tiến bộ về miễn dịch học đã giúp người ta giải thích được cơ chế tự miễn của bệnh dù chưa đầy đủ:

                        + Yếu tố dạng thấp có thể đo được trong máu bệnh nhi.

                        + Phức hợp miễn dịch (Yếu tố dạng thấp + Ig) làm kéo dài tình trạng viêm màng hoạt dịch mãn tính.

                        + Lượng bổ thể trong máu bệnh nhi giảm trong giai đoạn viêm cấp.

II. Biểu hiện lâm sàng:

Gặp ở lứa tuổi 5 – 7 tuổi, thực tế 1 – 2 tuổi, khởi phát cấp tính

– Toàn thân:

            + Sốt cao dao động kéo dài

            + Mệt mỏi kém ăn, gầy sút nhanh

            + Da xanh, hốc hác

– Tại khớp:

            + Các khớp bị viêm: cổ tay, cổ chân, gối, khủyu, khớp ngón, ít thấy viêm khớp háng và không có biểu hiện ở cột sống.

            + Các khớp sưng, nóng, đau, ít đỏ. da bên ngoài phù nề, có thể có tràn dịch khớp.

– Biểu hiện ngoài khớp:

            + Da: ban đỏ, thường gặp, có tính chất đặc hiệu. Đó là những nốt, chấm màu hồng trên mặt da, không đau, không ngứa, xuất hiện nhiều lúc sốt cao trong ngày rồi mất dần sau vài giờ, ban thường xuất hiện ở thân mình, tứ chi nhất là lòng bàn tay, bàn chân.

            + Gan, lách, hạch: Gan hơi to, ít rối loạn chức năng gan. Lách mấp mé bờ sườn. Hạch to, nổi ở nách, bẹn, to vừa, không đau.

            + Viêm màng ngoài tim với đau ngực, tim to, lượng nước ít trên siêu âm. Diễn biến đa số lành tính. Viêm cơ tim hiếm gặp và không viêm nội tâm mạc.

            + Viêm màng bụng, màng phổi: có thể gặp, siêu âm có lượng nước ít.

III. Điều trị:

Bệnh tiến triển kéo dài không nhất định, không có điều trị đặc hiệu.

Nguyên tắc điều trị:

            – Giữ gìn tốt chức năng vận động của khớp, duy trì sức cơ bằng cách làm giảm viêm tại khớp, điều trị bằng lý liệu pháp.

            – Ngăn ngừa và xử trí các biến chứng toàn thân.

            – Kích thích tăng trưởng và phát triển bình thường.

            – Chú ý tác dụng phụ của thuốc chống viêm.

            – Nâng đỡ tinh thần bệnh nhi, giáo dục gia đình trẻ biết cách chăm sóc, dinh dưỡng và luyện tập.

            – Cần có sự phối hợp chăc chẽ nhiều chuyên ngành: Bác sĩ chuyên về khớp, BS nhãn khoa, BS phẫu thuật chỉnh hình, BSdinh dưỡng, BS tâm lý, chuyên viên vật lý trị liệu, nhóm công tác xã hội và quan trọng nhất là bệnh nhi và gia đình trẻ. Quá trình điều trị lâu dài, đòi hỏi sự hợp tác tích cực của bệnh nhi và gia đình mới có kết quả khả quan